Amniyosentez nedir? Neden yapılır?
Amniyosentez, fetüsü çevreleyen amniyotik sıvısının örneğini almaktır. Ayrık veya açık omurga anlamına gelen spina bifida gibi kromozomal bozuklukların teşhisinde kullanılır. Aynı zamanda omurilik veya beynin gelişimindeki anormallikler anlamına gelen açık nöral tüp defekti de bu yolla teşhis edilebilir.
Amniyosentez ne zaman ve nasıl yapılır?
Amniyosentez testi çoğunlukla hamileliğin 15. ve 20. haftaları arasında uygulanır. Her hamileye değil kromozom anormalliği riski yüksek olan hamilelere tavsiye edilir. Özellikle doğum esnasında 35 yaşından büyük kadınlarda yapılması önerilir. Amniyosentez testinin uygulaması ise şu şekildedir:
- Karın, antiseptik ile temizlenir.
- Doktora bağlı olarak değişmekle birlikte lokal anestezi uygulanabilir.
- Doktor, boş bir iğneyi amniyotik sıvısı ile doldurmak amacıyla kullanır. Bu esnada ultrasondan faydalanılır.
- Analiz için az miktarda sıvı numunesi çekilir.
Bu şekilde test oldukça hızlı bir biçimde uygulanabilir.
Amniyosentez yaptırmak riskli midir?
Amniyosentez sırasında ve sonrasında anne biraz kramp ve ağrı hissedebilir. Bunun yanı sıra nadir durumlarda şu risklerle karşılaşılabilir:
- Amniyotik sıvı sızıntısı
- RH hassasiyeti
- Bebeğe enfeksiyon bulaşması
- Bebeğe iğne batması
Bu riskler için uzmanlar gerekli önlemleri alarak anneyi doğru şekilde yönlendirir. Bu nedenle risklerin görülme olasılığı oldukça düşük olabilir.
Amniyosentez sonrası nelere dikkat edilmelidir?
Amniyosentez sırasında ve sonrasında annede biraz kramp ve ağrı hissi oldukça normaldir. Bu durumda annenin daha fazla ağrı hissetmemesi için 24 saat süresince yorucu aktivitelerden kaçınması tavsiye edilir. Aynı zamanda 15 dakikadan uzun süre ayakta durulmaması da doktorların önerileri arasındadır.
Koryon Villus Örneklemesi nedir?
CVS, plasenta dokusunun bir kısmının örneğini almaktır. Fetüs ile aynı genetik materyali içeren bu test ile kromozomal anormallikler ve diğer genetik problemler önceden görülebilir. Bu işlem, amniyosentezden farklı olarak açık nöral tüp defekti hakkında uzmanlara bilgi vermez.
Kimler CVS yaptırmalıdır?
CVS işlemi, ailesinde daha önce plasenta dokusunda genetik kusur oluşmuş bir birey bulunan hamilelere tavsiye edilir. Kromozomal anormallik riski yüksek olan annelerin de CVS yaptırması mümkündür. Testin önerilmesi ve gerekliliği konusunda kadın hastalıkları ve doğum uzmanları ebeveynleri bilgilendirir.
Koryon Villus Örneklemesi ne zaman ve nasıl yapılır?
Bu işlem çoğunlukla gebelikteki 10. ve 13. hafta aralığında yapılır. İşlemin uygulama basamakları ise şu şekildedir:
- Doktor, vajinadan rahim ağzına küçük bir tüp yerleştirir.
- Ultrason yardımıyla kateter adı verilen tüp plasentanın yakınına ulaştırılır.
- Kateterin ucunda yer alan şırınga ile bir miktar doku çıkarılır.
Bunun yanı sıra doktorlar, plasenta hücrelerini örnekleyebilmek için karından veya rahimden iğne sokularak yapılan transabdominal CVS işlemini de tercih edebilir.
CVS yaptırmak riskli midir?
CVS işlemi sırasında bir miktar kramp ve ağrı hissi oldukça normaldir. İşlemin yaygın görülen çok fazla riski bulunmamakla birlikte en önemli risk annenin dokusu ile bebeğin dokusunun karışmasıdır. Bunun yanı sıra %1 ihtimalle düşük riski de bulunabilir.
Koryon Villus Örneklemesi sonrası nelere dikkat edilmelidir?
CVS işleminden sonra tıpkı amniyosentez işleminde olduğu gibi annenin ağır işlerden kaçınması, çok fazla ayakta durmaması önerilir. Mümkün olduğunca istirahat ederek, ağır kaldırmadan ve egzersiz yapmadan birkaç günlük sürenin geçirilmesi gerekir.
Kordosentez nedir?
Kordosentez, bebeğin kanının bir örneğinin göbek kordonundan alınmasıdır. Bu işlem, bazı genetik bozuklukları, enfeksiyonları ve kan durumlarını tespit etmek için tercih edilir. Bu işlem aynı zamanda göbek kordonu aracılığıyla bebeğe kan veya ilaç vermek için de kullanılır. Kordosentez, amniyosentez ve koryon villus gibi daha düşük risk barındıran işlemlerin bulunması nedeni ile çok fazla tercih edilmeyebilir. Çoğunlukla bebekte aneminin varlığının tespit edilebilmesi amacıyla doktorlar tarafından kullanılır.
Kordosentez kimlere ve ne zaman yapılır?
Kordosentez, gebeliğin 18. haftasından sonra uygulanır. Gelişmekte olan bebekte fetal aneminin varlığının tespit etmek ve tedavi etmek amacıyla tercih edilir. Dolayısıyla gebeliğinde bu tür riskler bulunan kadınlarda kordosentez işlemi yapılabilir.
Kordosentez riskli bir işlem midir?
Kordosentez, diğer işlemlere oranla daha fazla prosedür gerektirebilir. İşlemde oluşabilecek genel riskler şu şekildedir:
- Kanama
- Kordonda kan toplanması
- Bebekte kalp atış hızının yavaşlaması
- Enfeksiyon
- Enfeksiyon geçişi
- Yüzde 1-2 ihtimalle gebelik kaybı
Uzmanlar, işlem öncesinde bu tür yaygın veya yaygın olmayan riskler için annelere gerekli bilgilendirmeleri yapar.
CVS mi yoksa amniyosentez mi?
CVS ve amniyosentez, teknik olarak birbirine benzeyen ve hemen hemen birbirine yakın sonuçlar veren işlemlerdir. Bu işlemlerde tek fark uygulanabilecekleri gebelik haftalığı ve uygulama şekilleridir. CVS 10. ve 13. hafta aralığında yapılırken amniyosentez ise 15. ve 20. hafta aralığında uygulanır. CVS ile açık nöral tüp defekti hakkında da bilgi alınmaz. Dolayısıyla işlemlerin sunduğu sonuçlara ve gebelik aralığına göre en uygun testler, kadın hastalıkları ve doğum uzmanları tarafından annelere önerilir.
Gebelikte tanı testlerinin gerekliliği ve kullanımları hakkında mutlaka doktorunuza danışmanız tavsiye edilir.
